İSİB’in Öncülüğünde İklimlendirme Sektörü İhracatı Büyümeye Devam Ediyor
İSİB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal ile gerçekleştirdiğimiz söyleşimizde, İSİB’in misyonu, faaliyetleri ve Türk iklimlendirme sektörünün geleceğine dair görüşlerini ele aldık. Şanal, İSİB’in sektöre sağladığı katkıları, sürdürülebilirlik hedeflerini ve uluslararası pazarlarda karşılaşılan zorlukları detaylandırırken, Türk firmalarının küresel rekabette daha güçlü bir konuma ulaşabilmesi için izlenecek stratejiler üzerinde de durdu.
Kısaca kendinizden bahseder misiniz?
İş hayatına üniversite eğitimim devam ederken 1990 yılında kurucu ortak olarak Şanal Elektrik Motorları firması ile başladım. 1995 yılından itibaren Üntes Isıtma Klima Soğutma San. ve Tic. A.Ş. de ikinci kuşak yönetici olarak yönetimi devraldım. 1997 yılından itibaren Üntes Grup firmalarının Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütmekteyim. 1999 -2012 yılları arasında OAİB Makina ve Aksamları İhracatçıları Birliği Yönetim kurulunda muhasip üye olarak görev aldım. İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Koordinatör Başkanlığı görevlerime devam etmekteyim. Ayrıca TOBB İklimlendirme Meclisi Başkan Yardımcılığı, Ankara Sanayi Odası Meclis üyeliği ve MKE Ankaragücü spor kulübü yönetim kurulunda basın sözcüsü olarak görevlerim bulunmaktadır.
İSİB’in kuruluş amacından ve faaliyetlerinden bahsedebilir misiniz?
İSİB, Türkiye’de iklimlendirme sektöründe tek ve koordinatör İhracatçılar Birliğidir. 2011 yılında kurulan İSİB, 13 yıldır Türk İklimlendirme Sektöründe faaliyet gösteren tüm ihracatçı firmaları tek bir çatı altında toplamak ve sektör ihracatının potansiyelini artırmak amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir.
Hali hazırda 3500 üyesi bulunan ve hep birlikte bugüne getirdiğimiz Birliğimiz, Türk İklimlendirme Sektörünün dünyada daha rekabetçi olabilmesi ve bilinirliğinin artması için çalışmalarına devam ediyor.
İSİB, ihracat potansiyeli görülen pazarlarda yer alan fuarlara yönelik milli katılım organizasyonları düzenlenmek, yurt dışında düzenlenen sektörel fuarlara katılım sağlamak, sektörel ticaret heyetleri ve alım heyetleri düzenlemek, İklimlendirme sektörüne yönelik tasarım yarışması düzenlemek, firmalarımızın dış pazarlara dönük olarak ihtiyaç duydukları konularda eğitimler vermek, sektörel ülke raporları hazırlamak, sektörel sorunların çözümlerine yönelik çalıştay ve üye buluşma toplantıları düzenlemek gibi görevlerinin yanında dünya pazarlarında Türk ihraç ürünlerinin popülaritesini arttıracak diğer kişi yada organizasyonların çalışmalarına da destek olmaktadır.
Yukarıdaki faaliyetlere ek olarak Birliğimiz, Türk İklimlendirme Sektörünün yurt dışında tanıtımına yönelik olarak gözlem ve araştırma yapma, broşür, katalog ve dergi hazırlama, yurt dışında sektörel medya organlarında, fuarlarla eş zamanlı olarak fuar alanlarında ve şehir merkezlerinde reklam verme, sektörel faaliyetlere sponsor olmak gibi çok değişik görevler ifa etmektedir.
İSİB’in Türk iklimlendirme sektörünün yurt dışında tanıtımına yönelik gerçekleştirdiği projeler ve hizmetler nelerdir?
İSİB olarak 2023 yılında 7 fuarda info stant ile yer aldık, 7 sektörel ticaret heyeti düzenledik, 10 milli katılım organizasyonu gerçekleştirdik. 2024 yılında ise bizim standımız sizin standınız konsepti şeklinde düzenlediğimiz 6 info stant, 6 milli katılım, 3 sektörel ticaret heyeti gerçekleştirdik. 2024’ün son iki ayında 2 info stant organizasyonu daha gerçekleştireceğiz. İSİB’in yurt dışında Türk iklimlendirme sektörünü tanıtma ve ihracat gücünü ortaya koyma çalışmaları 2025 yılında da devam edecektir. Ayrıca partner ülke konseptiyle Mostra Convegno Expocomfort ve ISH gibi sektörümüzün en önemli ve büyük fuarlarında yer alıyoruz.
2024 yılını iklimlendirme sektörü ihracatı açısından nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu yılın getirileri ve zorlukları nelerdi? Ayrıca, 2025 ve sonrasında beklentileriniz nelerdir?
Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan Ocak-Ekim dönemi ihracat rakamlarına göre iklimlendirme sanayii 5.9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Türkiye genelinde ihracat ise aynı dönemde 216 milyar dolar seviyesinde. İklimlendirme sanayi olarak ülkemizin genel ihracatından aldığımız pay ise %2,7 olarak gerçekleşti. Yıl sonu için hedefimiz iklimlendirme sektöründe 7.8 milyar dolardı. Her sektörde olduğu gibi döviz kurlarının ülkemizde enflasyonun altında kalması nedeniyle fiyat rekabetinde firmalarımız önemli ölçüde zorlandılar. Bu nedenden dolayı 2024 yılı sektör ihracatımız 7 milyar 250 milyon seviyesinde geçekleşecektir.
İklimlendirme sektöründe enerji verimli ürünlere olan talebin son yıllarda artması ile birlikte ülkemizin coğrafi avantajları ve güçlü üretim altyapısı sayesinde ihracatta öne çıkıyoruz. Avrupa’ya olan coğrafi yakınlığımız bizim için bir avantaja dönüşüyor ve üretim maliyetlerinde de rekabetçiliğimiz ve lojistik açısından avantajlı olmamız sektörümüzün küresel pazardaki varlığını destekleyen önemli unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Avrupa’da devam eden sürdürülebilirlik meselesi ile birlikte çevreci ürün talepleri de artmakta. Biz de sektör olarak en büyük ihracat partnerimiz olan Avrupa ülkelerindeki dönüşümleri yakından takip ediyoruz. Sektörümüzü yenilikçi ve çevre dostu ürünlerin geliştirilmesi konusunda geliştirmek için uğraşıyoruz.
2024 küresel enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve hammadde maliyetlerindeki artış firmaların karlılığını etkileyen en önemli zorlukların başında geldi. Maliyetlerin yönetimi zorlaşırken Avrupa’daki çevre konusunda yürürlüğe giren sıkı regülasyonlar en önemli ihracat pazarımıza hızlı bir şekilde adaptasyon sürecine girmemizi gerektirdi. Bu regülasyonlara hızlı uyum sağlamak da ekstra maliyetleri beraberinde getirdi.
2025 yılında da sürdürülebilir ürünlere ve düşük emisyonlu iklimlendirme çözümlerine olan talebin artacağını ve bunun sektörümüz için bir fırsat olmaya devam edeceğini öngörmekteyiz. AR-GE yatırımlarımızı bu alanda yoğunlaştırarak yolumuza devam etmeyi planlıyoruz.
İklimlendirme sektörünün uluslararası pazarlarda daha fazla yer alabilmesi için hangi pazarlara odaklanılması gerektiğini düşünüyorsunuz? Hangi ülkeler veya bölgeler, sektörün büyümesi açısından potansiyel fırsatlar sunuyor?
Avrupa sektörümüzün en önemli pazarı, önümüzdeki dönemde de ihracat için rotamız olacak. 2025 yılında ISH fuarında ülkemizi Avrupa’da temsil ederek ihracat gücümüzü bir kez daha sergileyeceğiz. Avrupa’nın yanı sıra Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Güneydoğu Asya ülkelerine ihracatımızı artırmak için çalışmalar ve girişimlerde bulunmayı hedefliyoruz. Bu pazarlara ihracatımızı artırmak, 2025 ve sonrası için hedeflenen büyümelere ulaşmamız için stratejik olacak.
Katıldığınız fuarlar, sektörel organizasyonlar ve ticari iş birlikleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu organizasyonlarda İSİB’in sektöre ve üyelerine sağladığı faydalar nelerdir?
Dünyadaki sektörel gelişmeleri takip etmeye özen gösteriyoruz. İş birliği yaptığımız uluslararası sektörel dernek ve kuruluşların başında ASHRAE gelmektedir. Fuar ve heyet organizasyonlarımızda gittiğimiz ülkelerdeki sektörel dernek ve kuruluşlarla temasa geçiyoruz ve uluslararası iş birliklerimizi genişletmeye çalışıyoruz.
Sektör ihracatımızın artırılması amacıyla Birliğimiz kapsamında İSİB Dış Ticaret İstihbarat Merkezi üyelerimize danışmanlık hizmeti vermek üzere faaliyetine devam etmektedir. Ayrıca üye firmalarımız için İSİB üye portalı oluşturduk ve firmalarımız bu portal aracılığıyla ürünlerini potansiyel müşterilerine ulaştırmalarına vesile olmaktayız.
Geçtiğimiz aylarda İSİB olarak İklimlendirme Sektörü Sürdürülebilirlik Eylem Planı’nı açıkladınız. Bu eylem planının ana hatlarını ve temel hedeflerini bizimle paylaşabilir misiniz?
Dünyanın geleceğini etkileyen iklim krizine ilişkin konuları masaya yatırarak oluşturduğumuz plan; farkındalık, yönetişim, finansal sürdürülebilirlik, çevresel sürdürülebilirlik, sosyal sürdürülebilirlik, teknoloji ve inovasyon olmak üzere altı farklı eylem alanında 25 stratejik hedef ortaya konularak hazırlandı. Eylem planımızın temel amaçlarını; sektörümüzün sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm perspektifinde adımlar atmasını hızlandırmak, firmaların yakın gelecek planlamalarını bu perspektifi de esas alarak yapılandırmalarını teşvik etmek ve uluslararası rekabet gücümüzü artırmak olarak belirledik. Şu anda sektör olarak AB’nin döngüsel ekonomi stratejisi ile uyumlu ekodizayn kriterlerine ve Avrupa Enerji Verimliliği Standartları’na uygun sürdürülebilir ürünler üretiyoruz. Ancak yakın gelecekte ülke ekonomimizin ve sanayimizin yapısını yeşil, sürdürülebilir ilkeler ve gereklilikler doğrultusunda dönüştürmemiz şart. Bu noktada sektör temsilcilerimizin daha fazla farkındalık kazanması ve teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek sektörümüze tam olarak entegre etmesi için çalışmalarımıza artan bir ivmeyle devam edeceğiz. Bunların yanı sıra temiz, akıllı ve yeni teknolojilerin adaptasyonu, sektörümüzde döngüsel ekonomi perspektifinin etkinleştirilmesi gibi konularda çalışmalarımıza hız vereceğiz. Aynı zamanda yenilenebilir enerji kullanımı ile düşük emisyonlu ham madde seçiminin artırılması, karbon ayak izi, su ayak izi, atık yönetimi gibi kritik konularda kurumsal adımların atılması, yenilenebilir enerji yatırım projelerinin artırılması gibi çalışmalarda sektörümüzün yanında yer almayı ve bu alanlarda dönüştürücü projelere imza atmayı sürdüreceğiz.
İSİB olarak ihracatçılara sunduğunuz teşvik ve destek programlarından bahseder misiniz? Özellikle yeni ihracatçı firmalar için sağladığınız rehberlik hizmetleri nelerdir?
Ticaret Bakanlığımız tarafından ihracatçılarımıza sağlanan çeşitli destek programları bulunmaktadır. Firmalarımız, Orta Anadolu İhracatçıları Genel Sekreterliğine başvurarak bu destekler hakkında bilgi sahibi olabilir, bu desteklerden faydalanabilirler.
Uluslararası pazarda Türk iklimlendirme firmalarının karşılaştığı başlıca zorluklar nelerdir ve bu zorlukların aşılması için İSİB olarak sunduğunuz destekler nelerdir?
Şu anda gündemde olan en önemli zorluk Yeşil Mutabakat uyum süreci olarak nitelendirilebilir. Avrupa en önemli ihracat pazarımız olduğu için burada yaşanan her türlü değişimi yakından takip ediyoruz ve sektörümüzü bu değişikliklere hazırlamak için çalışmalar yürütüyoruz.
Ayrıca ihracat yaptığımız farklı ülkelerde ürünlerimize karşı uygulanan gümrük vergilerinin indirilmesi/vergilerin tamamen karşılıklı olarak kaldırılması gibi hususlarda girişimlerimiz olmaktadır. Bakanlığımıza gerekli bilgileri sağlayarak sürecin yürütülmesinde aktif rol oynamaktayız.
Gelecek dönem için İSİB’in hedefleri ve projeleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Sektörü nasıl bir geleceğin beklediğini düşünüyorsunuz?
Türk iklimlendirme sektörünün gelecek yıllarda AR-GE faaliyetlerini artırması, enerji verimliliği yüksek, teknolojik olarak ileri ve çevreci yaklaşımlarla üretilen ürünlerini pazara sunması için sektörel gelişmeleri yakından takip etmek ve bu gelişmelerden sektör firmalarını haberdar etmek konusunda çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Sektörümüzün rekabetçi yapısını koruması ve büyüme potansiyelini artırıcı faaliyetlerimize gelecek dönemde de devam ederek ülkemizin ihracatına katkı sunacağız.
Yönetim kurulu olarak, üyelerinizin beklentilerini karşılamak için hangi stratejileri benimsediniz? Bu bağlamda, üyelerinize iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Sektörel birlikteliğimizi güçlendirmek ve iş birliğini artırmak için sivil toplum kuruluş yönetimleri ile bir araya gelmekteyiz. Sektörel çalışmaları destekleyerek hem yurt içinde hem yurt dışında sektörün bilinirliğini artırmaya yönelik çalışmalar yürütmekteyiz. Firmalarımız için ülke raporları hazırlayarak web sitemizde paylaşmaktayız. Tüm yönetim kurulumuzla birlikte sektörü daha ileriye taşımak için çalışmalarımıza devam edeceğiz.
